سلامت ما – سلامت سیاره ما

همه گیری کرونا و بحرانی که طی بیش از دو سال گذشته بر سراسر جهان تحمیل کرد و متاسفانه کماکان نیز ادامه دارد، در کنار همه چالش‌های تلخی که در پی داشت، با افزایش سطحی از آگاهی عمومی همراه بود که یک دیدگاه جامع نسبت به چند بعدی بودن مفهوم سلامت را در میان تمامی دست اندرکاران حوزه سلامت و سران کشور‌ها ایجاد کرد.

براین اساس همکاری و تعامل تمامی اعضای جامعه چه در سطح استان و چه در سطح ملی یک ضرورت می‌باشد.

ملت ما در دو سالی که با پاندمی مهلک کرونا مواجه شدند، ثابت کردند که در مشارکت برای سلامت عمومی تا چه حد مصرّ و پیگیر هستند.

سلامت امروزه نه تنها ابعاد مختلف فردی و اجتماعی را در بر می‌گیرد بلکه تبدیل به یک اصل و فرآیند جهانی شده است.

خوشبختانه اکنون بیش از گذشته این دیدگاه در سطح دنیا تسری یافته که سلامت مفهومی چند بعدی و نیازمند نگاهی جامع است که حفظ و ارتقای آن، تنها با مشارکت همگانی ممکن می‌شود.

دستیابی به این مهم، نیازمند برنامه ریزی‌های کارشناسانه، همبستگی بیشتر کشور‌ها در زمینه تحقق برنامه‌ها و رشد دانش و آگاهی مردم در این زمینه است تا نسل‌های آینده ما از امکان زندگی سالم برخوردار باشند.

نباید فراموش کنیم مادامی که محیط زندگی ما سالم نباشد، سلامت ما و سایر موجودات نیز در معرض خطر قرار خواهد گرفت.

شعار امسال سازمان جهانی بهداشت “سلامت ما – سلامت سیاره ما”، برگرفته از رویکردی است که سازمان جهانی بهداشت در طی سال ها آن را دنبال کرده است. در طی ده سال گذشته سازمان جهانی بهداشت تلاش بسیاری کرده تا این مفهوم را به نوعی برای جوامع، کشورها و مردم دنیا تبیین کند که مفهوم سلامتی چیست. چگونه این مفهوم در جهان معنادار می شود.

همانطورکه در کووید 19 مشاهده شده همه مسئولیت پیشگیری و کنترل بیماری فقط با وزارت بهداشت نبوده است و قوه مجریه، قوه مقننه و همه ارگان های دولتی در این امر نقش داشتند و در همه دنیا این امر به وضوح قابل مشاهده است. در واقع کووید 19 یک دگرگونی اساسی در دنیا ایجاد کرد و باعث شد نگاه دنیا به سلامت از نگاه معقوله­ای خارج شود.

به همین دلیل و ارتباط دوسویه این دو مقوله با یکدیگر اگر قرار است از حق سلامت زیستن برخوردار باشیم و از این حق دفاع کنیم، باید به همگان از جمله مسئولان و مردم یادآور کنیم که وظیفه داریم تا در حد توان خود در حفظ سلامت محیط زندگی مشارکت بنمائیم.

یکی از عوامل تهدید کننده سلامت محیط وسلامت انسان وسایر زیستمندان،انواع زباله هایی است که انسان تولیدکرده بدون مدیریت درمحیط زندگی رها میسازد.

تولید انبوه زباله و دفن غیر اصولی آن در بسیاری از شهرستان های استان به معضلی برای سلامت محیط زیست تبدیل شده و انجام اقدام اساسی در ساماندهی و مهار آن امری ضروری بشمار می رود.

توجه به هوا، آب و غذای پاکیزه سبب می شود تا انسان از ابتلای به بیماری های خطرناک دور باشد و این بیماری های کشنده جان انسان ها را تهدید نکند.

به علت بیماری کرونا و با توجه به اینکه یک سیاره به این ویروس آلوده شده است بیماری هایی مانند آسم، بیماری قلبی ، سرطان ها و …. در حال افزایش است بنابراین باید اقدامات فوری برای حفظ سلامت انسان و کره زمین صورت گیرد بنابراین توجه و پرداختن به هوا، آب و غذای پاکیزه سبب افزایش سلامت انسان می شود.

متاسفانه در جهان سالانه انسان های زیادی بر اثر ابتلا به بیماری های عفونی، هپاتیت، سرطان و…. جان خود را از دست می دهند که تاثیرات آب و هوایی ، مصرف دخانیات و هوای آلوده نیز از عوامل ابتلای به این بیماری ها به حساب می آید.

رهاسازی زباله ها در محیط های پیرامون شهرها و روستاها به جز آلوده کردن محیط زیست زندگی انسان ها بخش وسیعی از زیستگاه های حیات وحش استان را نیز آلوده کرده و ادامه زندگی حیوانات وحشی را در معرض خطر قرار داده است.مشکل اساسی اینجاست که سازمان جهانی بهداشت نمی تواند دولت ها را مجبور کند تا به اهداف تعیین شده عمل کنند. با این وجود سازمان جهانی بهداشت در این زمینه تلاش های حائز اهمیتی داشته است. برای مثال از سال 2013 این سازمان بحثی را مطرح کرد که اگر می خواهید به سلامت نگاه کنید سلامت یک مقوله مستقل از زندگی مردم نیست همه زندگی مردم با سلامتی رقم خورده است.

سلامتی باید در راس همه امور باشد ،زمانی همه دولت ها در جوامع مختلف یک اولویت بندی از مسائل جامعه می کردند و در راس آن ها امنیت، سپس اقتصاد، بعد از آن سلامت، آموزش و … قرار می گرفت، بنابراین وقتی صحبت از امنیت، اقتصاد و یا هر چیز دیگری می شود باید توام با سلامت باشد.

منظور از سلامتی آب سالم، غذای سالم و از این قبیل نیست، سلامتی باید همه ابعاد زندگی را در بر می گیرد و شعار امسال نیز همین مفهوم را تبیین میکند.

 در چند سال گذشته، به گفته سازمان جهانی بهداشت همه دولت ها توافق کردند که مفهوم همه جانبه بودن سلامتی را در راس کارها و برنامه های خود قرار دهند. چراکه تصمیم هر مسئولی یا به عبارتی تصمیم هر تصمیم گیرنده­ای، چه خرد چه کلان در سلامت انسان و جامعه اثر دارد. بنابراین یک تصمیم درست در سطح کلان می تواند جان میلیون ها انسان را نجات دهد یا بالعکس موجب نابودی همه شود. لذا باید محوریت سلامت در همه تصمیم گیری ها وجود داشته باشد.

فقط وزارت بهداشت مسئول سلامتی مردم و جامعه نیست، در زبان عامیانه هم می شنویم که گفته می شود 25 درصد سلامت مردم با بهداشت است و 75 درصد با جاهای دیگر، اما این امر تا به حال خوب تبیین نشده است؛ یعنی قوه مقننه باید به سلامت جامعه فکر کند و هر قانونی که وضع می کند باید سلامت محور و در راستای سلامتی و بهبود سلامت مردم باشد. قوه قضاییه و قوه مجریه نیز باید این چنین باشند و برای حفظ و ارتقا سلامت جامعه تلاش کنند..

واحد آموزش و ارتقاء سلامت شبکه بهداشت و درمان شهرستان آباده