شعار ملی روز جهانی قلب سال 1400:» قلبهایمان را با سلامتی پیوند بزنیم».
پیام اصلی:« برای حفظ سلامت قلب خود، خانواده و جامعه ، قلب های خود را با سلامتی پیوند بزنیم».
قلب انسان عضله قوی است که طی 24 ساعت، صد هزار بار می تپدتا از طرفی اکسیژن و مواد غذایی را به سراسر بدن و از طرف دیگر مواد زائد را به کلیه ها و ریه برای دفع آنها برساند . عملکرد مناسب قلب جهت حفظ زندگی ضروری است. عضله قلب را سه رگ اصلی بنام عروق کرونر(تاجی) و شاخه های آنتغذیه می کنند. این سه رگ روی عضله قلب قرار دارند و قسمت جلویی، قسمت خارجی و تحتانی عضله قلب را خون رسانی می کنند. اگر این عروق تنگ یا مسدود شوند، خون رسانی به عضله قلب مختل می شود و قلب نمی تواند خون حاوی اکسیژن و مواد غذایی دریافت کند. کم خونی موضعی در عضله قلب را ایسکمی مینامند. سکته قلبی(انفارکتوس)بدلیل قطع کامل جریان خون حاوی اکسیژن و مواد غذایی به عضله قلب، اتفاق می افتد.
علائم بیماری عروق کرونر
اگر عروق کرونر تنگ و یا مسدود شود و ایسکمی و یا حمله قلبی(سکته قلبی یا انفارکتوس) اتفاق بیفتد علایم زیر ایجاد می شود:
- معمولا درد درقفسه سینه احساس می شود. ممکن است بجای درد احساس سنگینی، فشار شدید (مثل اینکه فردی روی سینه ایستاده است) یا احساس سوزش و سوزن سوزن شدن روی سینه احساس شود. درد ممکن است به فک پایینی، شانه ها، هردو بازو و دست و گردن، بین دوکتف و پشت قفسه صدری نیز احساس شود.
- احساس تنگی نفس می تواند از علائم حمله قلبی (ایسکمی یا سکته قلبی) باشد. خستگی زودرس (تقریبا” کمتر از یک ماه قبل شروع شده باشد) از علائم ایسکمی حاد است.
- اگر درد قفسه سینه در استراحت اتفاق بیافتد و بیش از 10 دقیقه طول بکشد این درد ممکن است شروع یک حمله قلبی باشد.
- درد ممکن است در ناحیه سردلاحساس شود، این درد معمولا” با دردهای معده اشتباه می شود لذا بهتر است به پزشک مراجعه شود تا نوع گوارشی از قلبی تشخیص داده شود.
- ممکن است همراه با درد، تعریق و یا علائمی مانند تهوع و استفراغ وجود داشته باشد. گاهی بجای درد قفسه صدری بیمار دچار تنگی نفس می شود.
چه اقدامی باید کرد:
اگر علائم فوق شامل درد قفسه سینه و تنگی نفس بطور ناگهانی در بیمار رخ دهد، برای اینکه فعالیت قلب افزایش نیابد. بیمار باید آرام در وضعیت نیم نشسته قرار گیرد و هیچ حرکتی نکند. فوری با اورژانس 115 تماس گرفته شود . اگر به اورژانس دسترسی وجود ندارد، از دیگران برای انتقال به بیمارستان کمک بگیرد.
در انتقال به مرکز درمانی، بیمار نباید راه برود و از پلهها پایین بیاید، بلکه باید توسط دیگران به اتومبیل منتقل و به مرکز درمانی انتقال یابد. زیرا کمترین فعالیت در شرایط حمله قلبی آسیب جدی به همراه دارد.
علل زمینه ساز بیماری عروق کرونر:
مصرف دخانیات ، فشارخون یالا، کلسترول بالا، کم تحرکی، دیابت، چاقی و اضافه وزن و سابقه خانوادگی بیماری عروق کرونرزودرس (پدر و برادرکمتر از 55 سال و مادر و خواهرکمتر از65سال مبتلا به سکته قلبی یا ایسکمی قلبی شده باشند)
راه های پیشگیری از بیماری عروق کرونر:
- ترک مصرف دخانیات
- پیروی از الگوی غذایی سالم: مصرف میوه و سبزیجات، کاهش مصرف چربی به خصوص چربیهای اشباع،کاهش مصرف شیرینی و مصرف آجیل(با توجه به کالری بالای این گروه از مواد غذایی به اندازه کافی مصرف شود )
- کنترل وزن با توجه به اینکه چاقی و اضافه وزن از عوامل زمینه ساز بیماریهای قلبی عروقی و عوامل خطری مانند فشارخون بالا و دیابت است، باید برای کاهش وزن برنامه ریزی شود.
- فعالیت بدنی مناسب روزانه حداقل نیم ساعت فعالیت بدنیبا شدت متوسط(پیاده روی نسبتا” سریع طوری که تعداد تنفس و ضربان زیاد شود، اما بتوان با همراه خود براحتی صحبت کرد).
- کنترل قندخون و فشارخون
- کنترل استرس
مرکز بهداشت شهرستان آباده
واحد آموزش وارتقاء سلامت